Zasiłek opiekuńczy

Zasiłek opiekuńczy przysługuje wszystkim osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym zarówno obowiązkowo, jak i dobrowolnie, wykonującym odpłatnie pracę, na podstawie: umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, osobom prowadzącym pozarolniczą działalność, członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osobom wykonującym pracę nakładczą, zatrudnionym na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, a także osobom odbywającym służbę zastępczą i duchownym.

Na podstawie zwolnienia od wykonywania pracy osoby te mają prawo do zasiłku opiekuńczego w przypadku konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

1. Dzieckiem własnym ubezpieczonego lub jego małżonka, przysposobionym, bądź obcym przyjętym na wychowanie i utrzymanie, jeżeli dziecko jest w wieku do ukończenia 8 lat, prawo to przysługuje w sytuacji:

• nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
• porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
• pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.

2. Chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat.

3. Innym chorym wymagającym opieki członkiem rodziny (za członka rodziny, uważa się małżonka, rodziców, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo).

Prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje zarówno matce, jak i ojcu dziecka, ale zasiłek można wypłacić tylko jednemu z rodziców – temu, który złoży wniosek o wypłatę świadczenia. Zasiłek opiekuńczy przysługuje także rodzicom, którzy nie są w formalnym związku małżeńskim, ale mieszkają we wspólnym gospodarstwie domowym.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez okres zwolnienia jednak nie dłużej niż przez okres:

• 60 dni w roku kalendarzowym, w przypadku sprawowania opieki nad zdrowymi dziećmi.
• 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad innymi członkami rodziny.

Łącznie (nad dziećmi i innymi członkami rodziny) zasiłek opiekuńczy przysługuje nie dłużej niż 60 dni w roku kalendarzowym. Przepisy te mają zastosowanie niezależnie od liczby członków rodziny uprawnionych do zasiłku opiekuńczego oraz liczby dzieci i innych członków rodziny wymagających opieki.

W przypadku, kiedy ubezpieczona matka dziecka, pobierająca zasiłek macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie, przebywa w szpitalu, ubezpieczony ojciec dziecka (albo inny najbliższy członek rodziny) może otrzymać za okres pobytu matki dziecka w szpitalu dodatkowy zasiłek opiekuńczy z tytułu opieki nad nowo narodzonym dzieckiem. Ten dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje na okres 56 dni.

Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje w przypadku gdy poza ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym są inni członkowie rodziny, mogący zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny. Powyższy przepis nie ma zastosowania w przypadku opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat.

Wymaganymi dokumentami do przyznania przez ZUS zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8 są:

• wniosek na druku ZUS Z-15 o uzyskanie zasiłku opiekuńczego,
• oświadczenie ubezpieczonego rodzica w przypadku nagłego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do której uczęszcza dziecko,
• decyzja właściwego inspektora sanitarnego w przypadku, gdy istnieje podejrzenie choroby zakaźnej u dziecka i sytuacja ta wymaga izolacji,
• zaświadczenie lekarskie wystawione w razie porodu, choroby lub pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej,
• zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3 w przypadku pracowników albo ZUS Z-3a w przypadku pozostałych ubezpieczonych.

Dokumentami wymaganymi do przyznania przez ZUS zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny są:

• wniosek na druku ZUS Z-15 o uzyskanie zasiłku opiekuńczego,
• zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA, (zaświadczenie zagranicznego lekarza lub zagranicznego zakładu leczniczego przetłumaczone na język polski),
• oświadczenie o pozostawaniu we wspólnym gospodarstwie domowym z chorym członkiem rodziny,
• zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3 – w przypadku pracowników, zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3b – w przypadku ubezpieczonych wykonujących pozarolniczą działalność, ubezpieczonych współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz duchownych lub zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3a – w przypadku pozostałych ubezpieczonych.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 80 proc. wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku.