Od czego zależy zdolność kredytowa?

Kupno mieszkania nie oznacza jedynie realizacji potrzeby posiadania własnego dachu nad głową, ale jest również formą inwestycji kapitału. W wielu przypadkach znaczącym, a czasami nawet jedynym, źródłem finansowania zakupu nieruchomości jest kredyt hipoteczny, stanowiący długoterminową umowę między bankiem a kredytobiorcą, której zabezpieczeniem jest hipoteka (najczęściej nabytej nieruchomości). Zgodnie z prawem bankowym*, warunkiem niezbędnym do uzyskania kredytu, w jakimkolwiek banku, jest posiadanie tak zwanej zdolności kredytowej, określającej możliwość kredytobiorcy (osoby ubiegającej się o kredyt) do spłaty wartości zobowiązania wraz z odsetkami, zgodnie z ustalonym harmonogramem płatności.

Oceny zdolności kredytowej dokonuje kredytodawca, w oparciu o własne wytyczne, na podstawie określonej polityki banku. W przypadku ubiegania się o kredyt hipoteczny przez osobę fizyczną, wykonywana w tym celu analiza kredytowa ma najczęściej charakter jakościowy i polega na ocenie indywidualnych cech dłużnika (określeniu profilu kredytobiorcy), mogących wpływać na jego zdolność spłaty zaciągniętego kredytu, takich jak:

• cechy osobowościowe – wiek, stan cywilny, status majątkowy, status mieszkaniowy, forma zatrudnienia, zajmowane stanowisko, staż pracy, źródła, wysokość i regularność osiąganych dochodów oraz struktura ponoszonych wydatków, liczba osób w gospodarstwie domowym w wieku poniżej osiemnastego roku życia, będących na utrzymaniu kredytobiorcy itd.;
• analiza dotychczasowej współpracy klienta z bankiem – czas związania, historia posiadanego rachunku bankowego, korzystanie z innych kredytów, oferowanych przez bank, posiadane inne obciążenia finansowe (debet, karta kredytowa, pożyczka, alimenty, polisa na życie, poręczenie kredytu), terminowość spłat zaciągniętych pożyczek, okres kredytowania itd.;
• wysokość wkładu własnego oraz rodzaj (wartość i płynność) proponowanych zabezpieczeń kredytu, na przykład w postaci już posiadanej nieruchomości.

Należy pamiętać, że na posiadaną zdolność kredytową główny wpływ mają dochody kredytobiorcy, a także jego wydatki stałe (np. opłaty z tytułu czynszu, rachunków za prąd i gaz) oraz zobowiązania finansowe. W celu podwyższenia zdolności kredytowej opłaca się ubiegać o kredyt z drugą osobą, na przykład z małżonkiem, a także postarać się o skonsolidowanie zaciągniętych pożyczek i likwidację zbędnych obciążeń, takich jak karta kredytowa, z której nie korzystamy. Warto o to zadbać, ponieważ im wyższą uzyskamy zdolność kredytową, tym nasze szanse na uzyskanie wysokiego kredytu lub niższych rat rosną.

Na podstawie posiadanej przez wnioskodawcę zdolności kredytowej, bank określa jego szanse na uzyskanie kredytu. Jeśli sytuacja finansowa kredytobiorcy pozwoli na określoną w czasie spłatę kredytu, a on sam okaże się wiarygodnym i wypłacalnym „rzetelnym dłużnikiem”, wówczas prawdopodobieństwo otrzymania finansowania będzie bardzo wysokie.
*Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (Dz.U. 1997 Nr 140 poz. 939 z późn. zm.).