Kiedy należy zapłacić podatek od pożyczki?

Umowa pożyczki podlega opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku od czynności cywilno-prawnych w wysokości 2% podstawy opodatkowania. Obowiązek podatkowy ciąży na pożyczkobiorcy, a podstawą opodatkowania jest w tym wypadku kwota otrzymanej pożyczki.

Unikanie zapłaty podatku może skutkować jego zwiększeniem do 20%, jeśli w toku czynności sprawdzających lub kontrolnych organ kontroli skarbowej wykaże, że umowa pożyczki została zawarta, ale podatek nie został od tej czynności odprowadzony. Oczywiście zaległy podatek w wysokości 2% również będzie musiał zostać opłacony, więc całkowita jego wysokość wyniesie 22%. Podobnie stanie się, gdy biorący pożyczkę, który powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki, nie spełni uprawniającego go do zwolnienia warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy lub rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub też przekazem pocztowym.

Ustawa o podatku od czynności cywilno-prawnych przewiduje również zwolnienia z konieczności zapłaty daniny od umowy pożyczki. Dotyczy to pożyczek pieniężnych udzielonych w gronie najbliższej rodziny. Nie ma przy tym znaczenia wysokość pożyczki, jeśli spełnione zostaną następujące warunki:

• pożyczkobiorca złoży deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty otrzymania pożyczki,
• pożyczkobiorca udokumentuje otrzymanie pożyczki na rachunek bankowy, rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Do grona najbliższej rodziny zaliczają się małżonkowie, wstępni, zstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha.

Zwolnione z tego obowiązku są pożyczki udzielone przez osoby w ramach I grupy podatkowej do wysokości kwoty niepodlegającej opodatkowaniu. Do I grupy podatkowej zaliczają się małżonkowie, zstępni, wstępni, pasierbowie, zięciowie, synowie, rodzeństwo, ojczym macocha i teściowie. Natomiast kwota niepodlegająca opodatkowaniu wynosi 9 637 zł. Umowy pożyczki zawarte między osobami z I grupy podatkowej, których wysokość nie przekracza 9 637 zł są zwolnione z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a żeby pożyczkobiorca mógł z tego uprawnienia skorzystać nie musi dodatkowo wykonywać żadnych czynności.

Zwolnieniu z podatku od czynności cywilno-prawnych podlegają również pożyczki:

• udzielone przez przedsiębiorców niemających siedziby na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, prowadzących działalność w zakresie udzielania pożyczek lub kredytów,
• udzielone na podstawie umowy zawartej między podmiotami, które nie należą do I grupy podatkowej, jeśli ich wysokość nie przekracza 5 000 zł od jednego podmiotu i 25 000 zł od kilku podmiotów, w okresach kolejnych 3 lat kalendarzowych,
• udzielone z kas lub funduszów zakładowych, funduszów związków zawodowych, pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych itp.,
• udzielone przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej,
• udzielone z utworzonych w drodze ustawy innych funduszów celowych.