Samozatrudnienie a podatki
Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej jest popularną formą samozatrudnienia, która daje dużo większą swobodę niż praca na etacie. Jednak samodzielni przedsiębiorcy mają w obowiązku również wybranie formy opodatkowania, która będzie dla nich najbardziej korzystna. W Polsce rozliczać się można czterema metodami: na zasadach ogólnych, na bazie podatku liniowego, w formie ryczałtu bądź karty podatkowej. Która z tych form jest najbardziej optymalna?
Najkorzystniejsze dla przedsiębiorców, których roczny dochód nie przekracza 85 tys. zł rocznie, a ich działalność nie tworzy wielu kosztów, jest rozliczanie się z urzędem skarbowym na zasadach podatku progresywnego. Występują tu dwa progi – 18 proc. oraz 32 proc. (po przekroczenie 85 tys. zł dochodu). Podatek można opłacać miesięcznie lub kwartalnie. Niezbędne jest w tym wypadku rzetelne prowadzenie ksiąg rachunkowych lub księgi przychodów i rozchodów. Do plusów tej opcji zaliczyć można możliwość rozliczania się z małżonkiem oraz wiele przysługujących odliczeń od podatku.
Natomiast drugi pod względem popularności wśród jednoosobowych działalności jest podatek liniowy, który zawsze wynosi 19 proc. bez względu na dochód firmy. Korzystają z niego także wspólnicy w spółkach. Jednak przy podatku linowym nie obowiązują żadne ulgi czy możliwość składnia PIT z małżonkiem lub jako samotny rodzic. Ponadto niezbędne jest dokładnie prowadzenie księgi podatkowej, która stanowi podstawę opodatkowania.
Odmienną formą jest ryczałt, który płaci się od przychodów, a nie dochodów. Nie każdy może skorzystać z tej metody i nie zawsze jest ona opłacalna, bo np. dla lekarzy czy tłumaczy wynosi aż 20 proc. Natomiast najniższą składkę, bo zaledwie 3-procentową, płacą m.in. sprzedawcy ryb z własnego połowu. W sumie występują pięć stawek ryczałtu: 20, 17, 8,5, 5,5 oraz 3 procent. Do urzędu skarbowego należy przekazać dokładną ewidencję sprzedaży, ale nie ma konieczności prowadzenia ksiąg podatkowych.
Najrzadziej spotykana wśród jednoosobowych działalności gospodarczych jest karta podatkowa. Dostępna jest ona tylko dla nielicznych branż, np. handel sezonowy czy usługi rzemieślnicze. Stała kwota opodatkowania, odgórnie ustalona przed urząd skarbowy, znacząco ułatwia prowadzenie małej firmy. Jednak w tym wypadku żadne ulgi nie przysługują.